خدمات انحصاری دامپزشک جوان ؛ با دوربین موبایلتان ببینید!

گروه خونی در حیوانات

          دامپزشک جوان 
            بازدید : 1774
          پنجشنبه 14 دي 1391
           نظرات (0)
        

گروههای خونی در حیواناتی همانند سگ گربه و .. . مطالعه در ادامه مطلب

گروه های خونی سگ

سگها حداقل یازده سیستم گروه خونی دارند که عبارتند از: M, L, K, F, D, C, B, Tr, A و N اما فقط یکی از آنها یعنی سیستم A قدرت کافی دارد و از نظر درمانگاهی حائز اهمیت است، حدود 60 درصد سگها دارای گروه خونی A هستند. سیستم Tr و پادگن محلول نظیر r در گوسفند با سیستمO در خوک معادل میباشد. در گذشته گروه خونی سگ ها را با حروف الفبا نشان می دادند . اما امروزه این گروه ها را با شماره هایی که به دنبال کلمه DEA می نویسند, مشخص می کنند . کلمه DEA مخفف Dog Erythrocyte Antigen می باشد.

گروه های خونی گربه

در گربه فقط یک سیستم گروه خونی عمده گزارش گردیده است و آن AB میباشد ولی ممکن است گربه ها دارای گروه خونی B, A و یا A B باشند. گروه خونی 95ـ75 درصد گربه ها A و 25ـ5 درصد آنها B و گروه خونی AB کمتر از یک درصد گزارش شده است. پادگن A در لنفوسیتهای گربه دیده شده است. ضمناً تزریق یک میلی لیتر از خون گربه های با گروه خونی A به گربه های با گروه خونی B موجب شوک، کاهش فشار خون، قطع اعمال تنفسی و توقف حرکات قلب در ظرف چند دقیقه میگردد.

گروه های خونی گاو

گاوها دارای یازده سیستم گروه خونی میباشند که با حروف Z, T, S, M, L, J, F, C, B, A و R نمایش داده میشوند و از بین آنها دو سیستم B و J واجد اهمیت بیشتری هستند. سیستم گروه خونیB در گاوها از کلیه سیستمهای شناخته شده پیچیده تر است. به طوری که دراین سیستم 60 پادگن مختلف برآورد شده است که این پادگنها به صورت دسته های کوچکتری به شکل فنوگروپ به ارث میرسند. با وجود این پیچیدگی تقریباً غیر ممکن است که خون یک گاو دهنده کاملاً مشابه خون گاو گیرنده باشد.

پیچیدگی سیستم B طوری است که در هر گاو به قدر کفایت ترکیب پادگنی متفاوت وجود دارد که بتوان به وسیله آن هر یک از گاوان را مشخص ساخت. طبعاً چنین سیستمی روش ایده آلی برای شناسایی هر یک از دامهای گله بشمار میرود و بسیاری از مراکز دامپروری برای کنترل اصالت گاوهای خریداری شده از آن استفاده میکنند.

پادگن J لیپیدی است که به طور آزاد در مایعات بدن گاو وجود دارد و به طور غیر فعال (Passive) مجذوب گلبولهای قرمز گردیده و به آن متصل میشود، لذا پادگن j نمیتواند پادگن حقیقی گلبول قرمز باشد و بدین جهت در خون گوساله های نوزاد وجود ندارد. این پادگن در ظرف 6 ماه پیش از تولد جذب گلبولهای قرمز گوساله شده و در خون دیده نمیشود. گاوهای واجد پادگن J (J مثبت) دو نوع میباشند، برخی از آنها پادگن J در عیار بالا دارند به طوری که میتوان در سطح گلبولها و سرم آنها را تشخیص داد و برخی دیگر برعکس این حالت هستند. گاوان واجد J منفی ممکن است در سرمشان پادتن ضد J موجود باشد که عیار این پادگن برحسب فصول سال متغیر بوده به طوری که در تابستان و پاییز به حداکثر خود میرسد.

با توجه به موارد بالا میتوان چنین نتیجه گرفت که به واسطه وجود گاوان j مثبت و j منفی انتقال خون از گروه اول به گروه دوم ممکن است موجب واکنش شدید گردد حتی اگر فبلاً گاوان گیرنده نسبت به پادگن دهنده حساس نشده باشند. بیماری همولیتیک در گوساله های نوزاد نادر است ولی پس از واکسیناسیون بر ضد آناپلاسموز و یا بابزیوز ممکن است ایجاد شود زیرا این واکسنها را از خون گوساله های آلوده تهیه مینمایند. بدین صورت که واکسن آناپلاسموز را از راه مخلوط کرده مقدار زیادی خون گوساله های مبتلا تولید میکنند. در این روش پس از مخلوط کردن خونها، مخلوط خون را خشک و منجمد مینماید و هنگام مصرف با مواد دیر جذب (ادجونت) مخلوط کنند و اما واکسن ضد بابزیوز نیز عبارت است از خون نسبتاً تازه گوساله‌های آلوده.

گروه خونی اسب

در اسب ها بیش از 30 نوع گروه خونی وجود دارد که آنها را در 8 سیستم بزرگ تقسیم بندی می کنند این سیستم ها با حروف A, C , D , P , K , Q , U , T نشان داده می شوند . از نظر واکنش های همولیتیک سیستم Q و A مهم هستند در قاطر ها که اختلالات آنتی ژنی بین الاغ نر واسب ماده زیاد است حدود 8 تا 10 درصد کره ها دچار بیماری همولیتیک می شوند .

گروه خونی گوسفند

گوسفندان هفت نوع گروه خونی دارند که با A , B , C , D , M , R و X نشان داده می شوند سیستم R مشابه سیستم J در گاوها می باشد سیستم M در انتقال فعال K+ از غشاء گلبول های قرمز نقش دارد پلی مورفیسم در این سیستم منجر به پیدایش گوسفندانی با گلبول های قرمزی می شود که از نظر مقدار پتاسیم تنوع دارند .

گروه خونی بز

آنتی ژن های گروه خونی در بزها مشابه گوسفندان است پنج سیستم گروه خونی مهم در بزها شناسایی شده است که با حروف A , B , C , M و J نشان داده می شوند .

تشخیص گروه خونی حیوانات

دانشمندان می‌گویند روشی معتبر برای مشخص کردن گروه خونی حیوانات کشف کرده‌اند. به گزارش خبرگزاری آنسا از سیدنی، یک محقق زن در دانشگاه ملبورن برای نخستین بار در دنیا روشی را برای تشخیص گروه‌های خونی در سگ ها یافته است که امکان تعمیم این روش برای دیگر حیوانات وجود دارد. یافته این محقق می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌های سگ‌ها موثر باشد.

با این روش سگ‌ها هم می‌تواند به سگ‌هایی که دارای گروه‌های خونی مشابه هستند خون بدهند. تفاوت این امر با انسان این است که تاکنون روشی معتبر برای مشخص و معین کردن گروه‌های خونی در حیوانات وجود نداشت. به سگ‌هایی احتیاج مبرم به خون دارند می‌توان این خون را از سگ‌های دیگری که گروه خونی شان به آنان می‌خورد بدون هیچگونه خطری تزریق کرد. با تزریق خون به بدن سگ بیمار پادتنی ترشح می‌شود که سبب بهبود بیماری در حیوان می‌شود.

انتقال خون در دامها

در هر سیستم گروه خونی تعداد متغیری آلل های جایگزین یا فنوگروپ (Pheno group) وجود دارد که باعث پیچیدگی بیشتر گروه خونی میگردد، مثلاً در گاو سیستم گروه خونی L به وسیله 12 آلل کنترل میشود و سیستم گروه خونی B به وسیله میلیونها آلل مشخص میگردد. علاوه بر پادگنهای گروه خونی که در سطح یاخته قرار دارند، در سرم حیوانات نیز پادتنهایی بر ضد گروههای خونی وجود دارند. برای مثال میتوان گفت گاوهای j منفی و خوکهای A منفی، پادتنهای ضد J و A را دارند. این پادتنها به طور طبیعی وجود ندارند ولی در تماس با گلبولهای بیگانه در بدن ایجاد میشوند. گلبولهای قرمز را میتوان از حیوانی به حیوان دیگر از همان نوع انتقال داد. اگر گلبول قرمز دهنده حاوی پادگنهای موجود در گلبول قرمز گیرنده باشد، هیچگونه واکنش ایمنی انجام نخواهد شد. اما اگرحیوان گیرنده به طور طبیعی دارای پادتن بر ضد پادگن گلبول قرمز دهنده باشد، گلبولهای قرمز تزریق شده بلافاصله مورد تهاجم قرار گرفته و ایجاد نارسائی میکنند. این پادگنها معمولاً (البته نه همیشه) از نوع IgM میباشند و وقتی پادگن با پادتن ضد خود برخورد نماید موجب همولیز میشود. علائم این عارضه عبارتند از: تب، لرز، فلج موضعی، تشنج، انعقاد خون، اختلال تنفس، سرفه، اسهال و هموگلوبینوری. با دیدن این علائم جهت جلوگیری و عدم گسترش بیشتر این عوارض، قطع انتقال خون و تجویز ترکیبات مدر و مایعات ضروری بوده و توصیه میگردد.

تراکم هموگلوبین ممکن است منجر به تخریب لوله های نازک کلیوی گردد و بهبود در صورتی حاصل میگردد که تمام گلبولهای بیگانه از بدن دفع گردند. معمولاً قبل از انتقال خون بایستی گلبولهای قرمز دهنده و گیرنده را گرفته و بشویند، سپس گلبولهای قرمز دهنده را به نسبت عکس با سرم گیرنده در دمای 37 درجه سانتیگراد به مدت نیم ساعت مخلوط کرده و اگر گلبولهای قرمز دهنده لیز شدند از انتقال خون بایستی جلوگیری به عمل آید و در صورتی که گلبولهای قرمز دهنده تغییری پیدا نکرند میتوان انتقال خون را با اطمینان کامل انجام داد.

منبع:bankjozve.ir

تارنمای تخصصی علوم زیستی و زیست حیاتی Vital Health & Environment

دکتر مهرداد حلوایی متخصص فیزیولوژی جانوری و فلوشیپ کنترل ناقلین از دانشگاه تسینگ هوآی چین

sina ebadi

ارسال نظر برای این مطلب